Zasady wykorzystywania generatorów treści – AI

Załącznik nr 1
do Zarządzenia nr 3/2024 Rektora Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu z dnia 8 lutego 2024 r.

WYTYCZNE DOTYCZĄCE WYKORZYSTYWANIA GENERATORÓW TREŚCI W AKADEMII NAUK STOSOWANYCH W RACIBORZU

Rozwój technologii otwiera nowe możliwości dla Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu.  Poniższe rekomendacje mają na celu zapewnienie odpowiedzialnego, etycznego i skutecznego wykorzystania generatorów treści (tekstów, obrazów, plików audio, video), takich jak ChatGPT, Bing Chat, Google Bard, itp. w naszym środowisku akademickim, zachowując równowagę między innowacją technologiczną a integralnością akademicką z uwzględnieniem aspektów etycznych, prawnych i edukacyjnych.

1. Zasady Ogólne:

• Otwartość Naukowa i Dydaktyczna: Uczelnia promuje świadome i odpowiedzialne wykorzystanie nowoczesnych narzędzi informatycznych, w tym generatorów treści opartych o generatywne modele Sztucznej Inteligencji (SI) / ang. Artificial Intelligence (AI), do ich zastosowania w procesie dydaktycznym, badawczym czy administracyjnym z jednoczesnym podkreśleniem ich ograniczeń i potencjalnego ryzyka. Należy podkreślać, że technologie SI nie są wolne od błędów i ograniczeń. Ich wyniki mogą być obarczone stronniczością, niedokładnościami czy brakiem aktualności. Użytkownicy powinni być świadomi tych dyskrepancji i nie polegać wyłącznie na wynikach generowanych przez SI.

• Krytyczne Podejście do Źródeł: Należy krytycznie podchodzić do informacji uzyskanych z generatorów treści, zwłaszcza z niezweryfikowanych baz, zarówno w procesie badawczym, jak i dydaktycznym.
• Transparentność Wykorzystania: W pracy badawczej i dydaktycznej wymagane jest wskazanie lub oznaczenie wykorzystania generatorów treści, odróżniając samodzielne badania od wykorzystania technologii opartej na SI.

2. Zasady Etyczne i Prawa Autorskie:

• Poszanowanie Zasad Etycznych: Korzystanie z generatorów treści wymaga przestrzegania etyki i praw autorskich, w tym szanowania praw do wizerunku i własności intelektualnej.
• Odpowiedzialność za Publikacje: Osoba wykorzystująca generatory treści ponosi osobistą odpowiedzialność za opublikowane dane, w tym za ewentualne błędy w wygenerowanych odpowiedziach.

3. Wykorzystanie Narzędzi Generatywnej SI w Pracy Badawczej i Dydaktycznej:

• Różnorodność Źródeł: W pracy badawczej i dydaktycznej zaleca się wykorzystywanie różnorodnych źródeł. Generatorów treści SI można używać do tworzenia materiałów dydaktycznych, takich jak skrypty czy materiały multimedialne. Ważne jest jednak, aby materiały te były zawsze weryfikowane i uzupełniane przez wykładowców, a także dostosowywane do specyfiki przedmiotu i poziomu nauczania. W obszarze badań naukowych generatorów treści można używać jako narzędzia wspomagającego analizę danych, tworzenie hipotez czy wstępne formułowanie wniosków. Należy jednak zachować ostrożność i krytyczne podejście, zwłaszcza w kwestiach wymagających głębokiej specjalistycznej wiedzy.

• Zasady Autorstwa: Należy zawsze oznaczyć treści wytworzone w oparciu o narzędzia
  z zastosowaniem SI. Korzystanie z generatorów treści SI musi odbywać się z poszanowaniem zasad etyki naukowej i praw autorskich. Nie należy przedstawiać wygenerowanych treści jako własnych prac, a w przypadku ich publikacji konieczne jest jasne wskazanie ich źródła. Ponadto, należy unikać wykorzystywania tych narzędzi do tworzenia treści o charakterze nieetycznym lub nielegalnym.

4. Edukacja i Rozwój Umiejętności:

• Podnoszenie Kwalifikacji: Konieczne jest ciągłe doskonalenie umiejętności wykorzystywania generatorów treści przez kadrę akademicką oraz studentów, z uwzględnieniem krytycznej analizy rezultatów współpracy człowieka i maszyny. Akademia wspiera organizację szkoleń i warsztatów z zakresu korzystania z generatorów treści SI. Celem tych działań jest nie tylko pozyskanie wiedzy, jak korzystać z tych narzędzi, ale również uświadomienie użytkownikom ich możliwości, ograniczeń i potencjalnych zastosowań w kontekście akademickim.

• Propagowanie Wiedzy o Narzędziach SI: Należy propagować wiedzę o generatorach treści oraz o zasadach etycznych i prawnych ich wykorzystania w procesie naukowym i dydaktycznym.
• Włączenie do procesu edukacyjnego: Wykorzystywanie generatorów treści SI w procesie edukacyjnym powinno być zintegrowane z tradycyjnymi metodami nauczania. Można je wykorzystać do urozmaicenia metod dydaktycznych, ale nie powinny one zastępować bezpośredniego kontaktu z wykładowcą ani tradycyjnych form nauki.

5. Przeciwdziałanie Nadużyciom:

• Wykorzystanie Detektorów Treści: Zaleca się wykorzystywanie narzędzi detekcyjnych do weryfikacji treści tworzonych przez generatory w pracach zaliczeniowych, projektowych i dyplomowych.
• Odpowiedzialność i Przestrzeganie Przepisów: Konieczne jest przeciwdziałanie nadużyciom wykorzystania narzędzi SI w sposób sprzeczny z przepisami prawa, przepisami wewnętrznymi uczelni oraz zasadami etycznymi.

6. Zasady dot. Ewaluacji Efektów Uczenia Się:

• Adaptacja: W procesie nabywania wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych należy uwzględnić możliwość wykorzystywania przez studentów generatorów treści, kształtując formy ewaluacji w sposób umożliwiający rzetelną weryfikację ich efektów uczenia się.

Z uwagi na dynamiczny rozwój technologii SI, zalecenia te powinny być regularnie aktualizowane. Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu będzie śledzić rozwój i ewolucję tych narzędzi, aby zawsze dostosowywać swoje praktyki do aktualnego stanu wiedzy i technologii.

Opracowała: dr Monika Porwoł, prof. Uczelni