Po raz kolejny Instytut Architektury Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu nawiązał współpracę z jednostką samorządu terytorialnego. W tym roku akademickim w wyniku porozumienia z urzędem miasta Pszów, studenci kierunku Architektura PWSZ mieli za zadanie opracowanie wariantowych koncepcji zagospodarowania terenu dawnej Kopalni Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna.

Do likwidacji kopalni przymierzano się długo. Jeszcze w 2004 roku pszowska KWK „Anna” została połączona z kopalnią „Rydułtowy”, a już od 2012 została postawiona w proces likwidacji, by ostatecznie przestać istnieć po ponad 170 latach działalności. Mieniem kopalni zarządzała Spółka Restrukturyzacji Kopalń, która odpowiadała m.in. za sprzedaż nieruchomości, a także wyburzenia budynków. Na terenie pokopalnianym do dzisiaj pozostały cenne budynki projektu Hansa Poelziga (w kompleksie czynnej do dzisiaj elektrociepłowni), a także wieża wyciągowa Jan z charakterystycznym napisem „Anna” oraz maszynownia i Szyb Chrobry.

Teren pokopalniany posiada ogromny potencjał. O jego zaletach oraz o strategii rozwoju miasta Pszów studenci mogli się dowiedzieć podczas spotkania z Zastępcą Burmistrza Miasta Piotrem Kowolem oraz Franciszkiem Sobalą – Kierownikiem Referatu Architektury, Inwestycji, Remontów i Nieruchomości miasta Pszowa. Prosto z sali konferencyjnej Urzędu Miejskiego wszyscy udali się na wizję lokalną po rozległym terenie o powierzchni ponad 37 ha. Dzięki uprzejmości przedstawicieli władz lokalnych studenci mieli możliwość zobaczyć między innymi maszyny wyciągowe z lat 1916-1943 przygotowane do śląskiej Industriady – święta Szlaku Zabytków Techniki.

                Kilkuosobowe zespoły pod przewodnictwem kadry PWSZ architektek i urbanistek: prof.  Katarzyny Mazur, mgr Roksany Karwalskiej oraz mgr Karoliny Kostki-Sczyrby rozpoczęły prace od przygotowania szeregu analiz: przestrzennych, społecznych, ekonomicznych oraz środowiskowych. Następnie na bazie wniosków z analiz i wytycznych projektowych studenci opracowali interesujące i nieszablonowe propozycje zagospodarowania terenu byłej kopalni Rydułtowy-Anna. Ostatnim etapem było przygotowanie propozycji nowego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego dla wskazanego obszaru.

Głównym celem projektu była aktywizacja opuszczonych terenów i obiektów poprzemysłowych poprzez stworzenie przestrzeni rekreacyjno-kulturowej, integrującej lokalnych mieszkańców oraz przyciągającej turystów z całego regionu. Zachowanie genius loci (ducha miejsca), a równocześnie zbudowanie nowego, unikalnego programu funkcjonalno-przestrzennego miało tereny poprzemysłowe przekształcić w nową wizytówkę miasta. Wszystkie pomysły skupiły się na wykreowaniu rozwiązań wpisujących się w istniejące ukształtowanie terenu. Znaczne różnice wysokości potraktowano w projektach jako walory krajobrazowe. Ponadto w koncepcjach zagospodarowania terenu zastosowano różne rozwiązania proekologiczne, w tym odnawialne źródła energii. Studenci swoje projekty wykonali zgodnie z niezwykle aktualnym nurtem adaptacji miast do zmian klimatu, proponując na terenie pokopalnianym elementy błękitno-zielonej infrastruktury, służące: zrównoważonemu gospodarowaniu wodami deszczowymi, oczyszczaniu wód z zanieczyszczeń pochodzących ze spływu powierzchniowego poprzez sedymentację oraz fitoremediację, czy w końcu poprawiające mikroklimat miejsca. Na obszarze opracowania umieszczono także liczne parkingi zbiorcze w celu uzupełnienia istniejącej infrastruktury komunikacyjnej miasta oraz zapewnienia komfortu użytkowania terenu.

                Wśród zaproponowanych pomysłów na uwagę zasługują między innymi: tor wyścigowy dla samochodów oraz gokartów elektrycznych, ładujących się podczas użytkowania trasy dzięki pętli indukcyjnej, kino samochodowe, interaktywna ścieżka kulturalno-historyczna, kolejka wąskotorowa, park rozrywki ekstremalnej, park krajobrazowy, ogród botaniczny, kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy ze zbiornikiem wodnym i plażą miejską oraz plac miejski ze sceną plenerową. W projektach znajdują się również elementy i atrakcje uzupełniające takie jak: tężnie solankowe, zielony labirynt, platformy i wieże widokowe, place zabaw, skatepark, park linowy, siłownia na świeżym powietrzu, restauracja oferująca dania kuchni regionalnej, paintball, strzelnica, tor saneczkowy, tor zjazdowy dla rowerów. Także istniejące, historyczne obiekty pokopalniane zyskały nowy blask i możliwość wprowadzenia nowych funkcji gastronomicznych, administracyjnych, kulturowych i innych.